Wim Hof, een koud kunstje
Onlangs heb ik een workshop over de Wim Hof methode mogen ervaren. Wim Hof, beter bekend als the iceman, stelt zijn lichaam bloot aan extreme koude. Zwemt in ijswater, loopt in korte box de Kilimanjaro en rent in blote bast op de noordpool. Is hij gek geworden of zo of heeft hij een geheim wapen in de strijd tegen de kou?
Tijd dat ik het zelf ook eens ging ervaren. Op een mooie zomerse middag was ik te gast bij Ice Cube Events wat geleid wordt door Ronald Smit en Lilian Tolman. Na een korte uitleg van de Wim Hof methode gingen we aan de slag met ademhalingsoefeningen. Dit is het eerste geheime wapen tegen de kou. Als afsluiter mochten we zelf een ijsbad gaan ervaren. Ik was bijzonder verrast wat deze methode allemaal bij je doet. Maar waarom zou je in vredesnaam in een bad wat gevuld is met ijsklontjes gaan zitten en wat zijn hier dan de voordelen van?
De meeste mensen zijn verslaafd aan 20-22 graden Celsius
Om een goed beeld van dit alles te krijgen is het interessant om de achtergrondkennis hiervan in huis te hebben. De meeste mensen hebben een vrij nauwe bandbreedte van omgevingstemperatuur waar we ons comfortabel in voelen. Is het kouder dan 20 graden in huis dan zetten we de thermostaat een tandje hoger. Stijgt de temperatuur dan zetten we de airco aan. Heerlijk toch?
Nou voor ons lichaam misschien niet.
Teveel comfort maakt fysiek zwak en sneller ziek
Teveel comfort betekent dat we ons aanpassingsvermogen voor extreme temperaturen zijn verloren. Ons lichaam wordt hier zwakker van en zo krijgen veel ziekten sneller kans. Onze verre voorouders hebben een aantal zaken uitgevonden die het comfort van vandaag heeft laten toenemen. Dankzij verwarmingssystemen, supermarkten, auto’s en elektriciteit kunnen wij onze omgeving zo reguleren dat velen van ons in een permanente staat van homeostase terecht zijn gekomen.
Het doet er niet meer toe wat voor weer het is. Hitte, regen, kou of sneeuwstormen, we hebben ons in de gouden eeuw een comfort gecreëerd die ons er fysiek niet sterker op heeft gemaakt. We zijn als gevolg van een zonder inspanning verkregen comfort: dik, lui, en in toenemende mate ongezonder geworden. De afgelopen eeuw heeft er zich door al ons comfort een explosieve toename van chronische welvaartsziekten ontwikkeld. De mens is helaas niet gemaakt voor een inspanningsloze homeostase. In de evolutie is comfort nooit de norm is geweest. Wim Hof denkt dat het herscheppen van barre omstandigheden waarin onze voorouders moesten leven, ons de kans geeft tot het herwinnen van onze verloren oerkrachten
We vergeten wel eens hoe goed ons lichaam is uitgerust om met kou om te gaan en hoe gezond blootstelling aan de kou kan zijn. Je kunt, zoals ik, voor de lol in ijsbad gaan zitten of zoals Wim Hof doet: in bevroren meren zwemmen, blootsvoets door de sneeuw lopen of een besneeuwde berg beklimmen in je korte broek, maar je kunt ook gewoon normaal doen. Het enige wat je hoeft te doen is na een warme douche het koude water open zetten en eronder te blijven totdat je je ademhaling onder controle hebt en tot rust komt. Zo kickstart je je dag met een compleet scala aan mentale en fysieke gezondheidsvoordelen. Over welke voordelen hebben we het dan?
Wat zijn de voordelen van blootstelling aan kou?
Gezonder vatenstelsel
Door de prikkeling van het koude water worden bloedvaten die het verst van het hart (romp) af staan afgeknepen voor bloeddoorstroming. Dit proces heet vasoconstrictie. Hiermee wordt de flexibiliteit van het vatenstelsel getraind en dus verbeterd.
Een sterker immuunsysteem
Een reactie van het autonome zenuwstelsel op kou zorgt ervoor dat je stofwisseling (je interne kachel) omhoog gaat. Het immuunsysteem maakt als reactie op de kou meer witte bloedcellen aan en verbeterd hierdoor.
Verbeterde sportprestaties
Na een training een koud bad nemen of koude douche laat spieren sneller herstellen van een training. Zo kan er vaker getraind worden en de prestatie verbeterd worden. Door ook de bijbehorende ademhaling toe te passen hebben we minder snel last van verzuring tijdens het sporten.
Meer vetverbranding
Wanneer je regelmatig in contact komt met kou, reageert je lichaam op de omstandigheden door meer bruin vet aan te maken. Bruin vet is in tegenstelling tot wit vet, gezond vet. Het bevat meer energiecentrales wat betekent dat wij ook meer energie ervaren. Tevens verbruikt bruin vet, wit vet als energie. Nou wie wil dat nou niet. Het zwembandje rond je middel wat bestaat uit wit vet wordt verbruikt als energie door bruin vet.
Betere insuline gevoeligheid
Insuline wordt door je lichaam aangemaakt om de glucose uit je bloed te halen en dit op te slaan als energie in opslag. Als je vaak zoet eet, wordt je steeds minder gevoelig voor insuline, gaat je lichaam het steeds meer aanmaken en worden de worden de suikers sneller opgeslagen als vet. Blootstelling aan kou zorgt ervoor dat je meer vet verbrandt en minder vet opslaat.
Natuurlijke antidepressiva
Door blootstelling aan kou reageert het lichaam door adrenaline en endorfine aan te maken. Deze stoffen geven naast een oppeppende werking ook meer energie. Wetenschappers denken dat de sensorische overlading van je zintuigen door de kou enorm kan helpen omdat dit ervoor zorgt dat je even volledig vrij bent van gedachten, en dus van zorgen.
IJzersterke focus
Wanneer je die koude douche of dat ijsbad in stapt, schreeuwt je logische brein dat dit geen goed idee is. Je brein denkt: te veel kou, onderkoeling met als gevolg de dood. Het geeft een stressreactie om jou terug te laten keren naar warmte (comfort). Wanneer je deze paniekreactie kunt waarnemen, kunt sturen en de juiste focus kunt vinden, dan schakelt het lichaam over op de “vecht”-reactie. De kachel gaat een tandje hoger, overlevingssystemen komen op gang en het lichaam wordt warm. Zolang je in deze focus blijft, blijft je lichaam warm maar met elke zorg, angst of gedachten die je toelaat wordt het lichaam meteen koud. Wel eens gehoord van de term “leven in het nu”? Dit houdt in dat je je gedachten bij het nu houdt. Je denkt niet aan gisteren of aan wat er morgen op het programma staat. Alleen nu is belangrijk. Wanneer je in een ijsbad stapt wordt dit al helemaal duidelijk. Prakkiseren over gisteren of aan wat er allemaal nog moet gebeuren is niet aan de orde. Je moet nu overleven.
Mindset
Aansluitend bij een sterke focus hoort dus een sterke mindset. Concentratie en meditatie is een belangrijk wapen tegen de kou. Als Wim Hof niet geconcentreerd zou zijn, zou hij het net zo koud hebben als iedereen. Door concentratie/meditatie breng je stress en cortisolgehaltes naar beneden en hiermee kun je de activiteit van je autonome zenuwstelsel beïnvloeden.
Blootstelling aan kou, iets voor jou?
Misschien denk je: mij niet gezien. Maar het zal je verbazen hoe goed je lichaam reageert op koude. Het mooie van deze methode is dat je met blootstelling aan kou je gezondheid in positieve zin kan beïnvloeden. Je lichaam doet het allemaal zelf. Je hebt er geen pillen en poeders voor nodig. En het mooie is ook nog eens: het kost niets, sterker nog als je wilt bezuinigen op je energiekosten dan draai je gewoon de warmwaterkraan uit.
Ben je op zoek naar meer inspiratie over hormonen en hun uitwerking op het lichaam? Neem dan eens een kijkje op mijn website. Daar vindt je tal van informatie en blogs die je mogelijk ook interessant vindt.